Siyasetçi
Doğum Tarihi: 17 Temmuz 1954
Doğum Yeri: Hamburg/Almanya
Eğitim: Alman Bilimler Akademisi (1986), Leipzig Üniversitesi (1973–1978), Grundschule Johann Wolfgang von Goethe
Google Knowledge Graph ID: https://g.co/kgs/mdcwvi
Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Angela_Merkel
Biyografisi
Angela Dorothea Merkel (Almanca telaffuz: [aŋˈɡeːla doʁoˈteːa ˈmɛʁkl̩];[a] evlilik öncesi soyadı: Kasner; d. 17 Temmuz 1954), Alman siyasetçi. 2002-2005 yılları arasında muhalefet lideri, 2000-2018 yılları arasında Hristiyan Demokrat Birliği lideri ve 2005-2021 yılları arasında Almanya şansölyesi olarak görev yapmıştır.
CDU üyesi olan Merkel, Almanya’nın ilk kadın şansölyesidir.[b] Şansölye olarak görev yaptığı süre boyunca Merkel, sık sık Avrupa Birliği’nin de facto lideri ve dünyanın en güçlü kadını olarak anılmıştır.[7][8][9]
O zamanlar Batı Almanya’ya bağlı Hamburg’da doğan Merkel, Lüterci bir din adamı olan babası Perleberg’de bir papazlık alıp Doğu Almanya’ya taşındıklarında bebekti. 1986 yılında kuantum kimyası alanında doktora yaptı ve 1989 yılına kadar araştırma bilimcisi olarak çalıştı. Merkel, 1989 Devrimlerinin ardından siyasete girdi ve kısa bir süreliğine Lothar de Maizière liderliğindeki demokratik olarak ilk kez seçilmiş Doğu Almanya Hükûmeti’nin sözcü yardımcısı olarak görev yaptı. 1990 yılında Alman yeniden birleşmesinin ardından Merkel, Mecklenburg-Vorpommern eyaleti için Federal Meclis’e seçildi. Şansölye Helmut Kohl’un himayesindeki Merkel, 1991 yılında Kadınlar ve Gençlik Bakanı olarak atandıktan sonra, 1994 yılında Çevre, Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanı oldu. CDU’nun 1998 federal seçimlerini kaybetmesinden sonra, CDU Genel Sekreteri seçilerek partinin ilk kadın lideri ve iki yıl sonra Wolfgang Schäuble’yi deviren bir bağış skandalı sonrasında ilk kadın Muhalefet Lideri oldu.
2005 federal seçimlerinin ardından Merkel, Gerhard Schröder’in yerine Almanya Şansölyesi olarak atandı ve CDU, Bavyera’daki kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birliği (CSU) ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nden (SPD) oluşan büyük bir koalisyona liderlik etti. Merkel, Şansölye olarak seçilen ilk kadın ve Alman yeniden birleşmesinden bu yana eski Doğu Almanya’dan yetiştirilen ilk Şansölye oldu. 2009 federal seçimlerinde CDU, oyların en büyük payını aldı ve Merkel, Hür Demokratik Parti (FDP) ile bir koalisyon hükûmeti kurmayı başardı.[10] 2013 federal seçimlerinde Merkel’in CDU’su oyların %41,5’ini alarak üstünlük kurdu ve FDP’nin Federal Meclis’teki tüm temsil hakkını kaybetmesinin ardından SPD ile ikinci bir büyük koalisyon kurdu.[11] 2017 federal seçimlerinde Merkel, CDU’nun dördüncü kez en büyük parti seçilmesine öncülük etti ve SPD ile üçüncü bir büyük koalisyon kurdu. 14 Mart 2018 tarihinde Şansölye olarak dördüncü dönemi için yemin etti.[12]
Dış politikada Merkel, hem Avrupa Birliği hem de NATO bağlamında uluslararası işbirliğine ve transatlantik ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesine vurgu yaptı. 2008 yılında Avrupa Konseyi Başkanı olarak görev yaptı ve Lizbon Antlaşması ile Berlin Deklarasyonu müzakerelerinde merkezî bir rol oynadı. 2007–2008 finansal krizi ve Avrupa borç krizinin yönetiminde önemli bir rol oynadı. Büyük Durgunluğa karşı koymak için altyapı harcamalarına ve kamu yatırımlarına odaklanan 2008 Avrupa Birliği teşvik planını müzakere etti. İç politikada Merkel’in Energiewende programı, Almanya’daki nükleer gücü aşamalı olarak durdurmayı, sera gazı emisyonlarını azaltmayı ve yenilenebilir enerji kaynaklarını artırmayı amaçlayan gelecekteki enerji gelişimine odaklandı. Zorunlu askerliği kaldıran Bundeswehr reformları, sağlık reformu ve hükûmetinin 2010’lardaki Avrupa sığınmacı krizine ve Almanya’da COVID-19 pandemisine verdiği yanıt, şansölyeliği sırasında önemli sorunlardı.[13] 2014 yılından beri (daha önce 2011-2012 yıllarında da yaptı) kıdemli G7 lideri olarak görev yapmaktadır. 2014 yılında Avrupa Birliği’nde en uzun süre görev yapan hükûmet başkanı oldu. Ekim 2018’de Merkel, parti toplantısında CDU liderliğinden çekileceğini ve 2021 federal seçimlerinde Şansölye beşinci dönem adayı olmayacağını açıkladı.[14] Merkel 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kınadı.[15]